Opublikowaliśmy już kilka wpisów o mokume gane, ale zdaliśmy sobie sprawę, że w zasadzie nie odpowiedzieliśmy w nich na podstawowe pytanie: co to jest mokume gane? Czas nadrobić zaległości!
Co to jest mokume gane?
Mokume gane to XVII-wieczna japońska technika łączenia metali, wynaleziona przez Shoami Denbei. Pierwotnie wykorzystywana była do wytwarzania samurajskich mieczy – katan. Miecze wykonane tą techniką nie miały być bronią, ale raczej symbolem statusu. Materiał powstaje w wyniku łączenia cienkich płytek przynajmniej dwóch różnych metali, które poddane obróbce termicznej nie tworzą stopu, ale łączą się ze sobą w coś, co w naszej pracowni zyskało miano lasagne. Taka sztabka wykonana z kilkunastu spojonych ze sobą płytek jest na dalszych etapach poddawana naprzemiennie różnym zabiegom – młotkowaniu, walcowaniu, skręcaniu, wielokrotnemu (bardzo uważnemu) wygrzewaniu i nawiercaniu. Wszystkie te etapy pozwalają uzyskać wzór przypominający swoim układem słoje drewna – do tego nawiązuje nazwa samej techniki: moku to drewno, me – oko, a gane – metal.
Technika stała się mniej popularna pod koniec XIX wieku. Ze względu na upadek klasy samurajów, siłą rzeczy, przestano produkować samurajskie miecze, a mokume gane zostało zaadoptowane do produkcji innych przedmiotów. Nie cieszyła się już jednak taką popularnością.
Ciekawym okresem dla tej techniki było przeniesienie jej na grunt europejski. Około 1877 roku Edward C. Moor (Tiffany & Co) rozpoczął nad nią eksperymenty, które zaowocowały wieloma przepięknymi przedmiotami, takimi jak wazony czy papierośnice. Przykłady realizacji można znaleźć klikając tutaj i tutaj (na dole strony umieszczonej w pierwszym linku są też krótkie filmy pokazujące kolejne etapy powstawania mokume gane, więc po przeczytaniu tekstu i obejrzeniu naszych zdjęć, zachęcamy do zajrzeniu również do tej serii video 🙂
Technika została nieco zapomniana w XX wieku. W Japonii było coraz mniej osób znających tajniki produkcji. Do łask zaczęło powoli wracać w latach 70-tych gdy Hiroko Sato Pijanowski zaczęła jej uczyć swoich uczniów w Stanach Zjednoczonych. Tam też znajdziemy obecnie wielu mistrzów mokume gane (linki do naszych ulubionych twórców znajdują się na dole strony – warto tam zajrzeć i nacieszyć oczy). Część z nich chętnie dzieli się wiedzą na jego temat na YouTube (fenomen amerykańskich rzemieślników i złotników – z zasobów ich umiejętności i wiedzy można korzystać bezpłatnie na całym świecie).
W Polsce technika jest mało znana i rzadko wykorzystywana. Jest ona czaso- i pracochłonna. Trudno znaleźć kogoś, od kogo można by się jej nauczyć. Po wykonaniu przedmiotu zostaje bardzo dużo fragmentów, które muszą zostać poddane rafinacji w celu odzyskania pierwotnie użytych metali. Wymaga ona więc zaangażowania sporej ilości czasu i cierpliwości. Niemniej jego wyjątkowość bardzo kusi, a sam proces tworzenia (mimo że bywa stresujący) jest fascynujący.
Wzór mokume gane jest niepowtarzalny. Biżuteria wykonana w tym materiale każdorazowo ma unikalny wzór. Jest więc idealna dla osób, które lubią nosić rzeczy jedyne w swoim rodzaju. We wpisie pokazujemy zdjęcia wykonane w naszej pracowni w czasie powstawania materiału oraz gotowe produkty, które znajdują się w stałej ofercie sklepu Slow Silver Jewelry lub mogą zostać wykonane w ramach zamówienia indywidualnego.
Chcesz się dowiedzieć więcej? Klikając tutaj znajdziesz więcej informacji na temat samego procesu oraz obejrzysz więcej zdjęć gotowych realizacji. Masz pytania? Z chęcią na nie odpowiemy! Możesz skontaktować się z nami tutaj, ale również znajdziesz nas na Instagramie i Facebooku 🙂
A tutaj obiecane linki do nacieszenia oczu i książka do zdobywania wiedzy:
Książka Steve’a Midgetta Mokume gane. A comprehensive study – dostępna bezpłatnie online
